Woskowina z łac. cerumen, żółtawa, woskowata substancja wydzielana w przewodzie słuchowym zewnętrznym człowieka i wielu innych ssaków. Odgrywa znaczącą rolę w oczyszczaniu i nawilżaniu przewodu słuchowego zewnętrznego oraz zapewnia ochronę przed niektórymi bakteriami, grzybami i owadami. Jest mieszaniną lepkiej wydzieliny gruczołów łojowych i mniej lepkiej ze zmodyfikowanych apokrynowych gruczołów potowych. Głównymi składnikami są końcowe produkty szlaku mewalonianowego: skwalen, lanosterol i cholesterol. W normalnych warunkach woskowina jest usuwana z przewodu słuchowego zewnętrznego dzięki mechanizmowi samooczyszczania wspomaganemu ruchami żuchwy. Oczyszczanie przewodu słuchowego jest wynikiem migracji nabłonka (jak taśmociąg) i jest wspomagane ruchami żuchwy.
Komórki powstałe w centrum błony bębenkowej (łac. umbo – wypukłość) migrują w tempie równym rośnięciu paznokci na zewnątrz do ścian przewodu słuchowego i przyspieszają w kierunku ujścia przewodu. Razem z woskowiną transportowane są zanieczyszczenia, jakie gromadzą się w przewodzie. Ruchy żuchwy przemieszczają zanieczyszczenia przylegające do ścian, zwiększając prawdopodobieństwo wypadnięcia zanieczyszczeń. Czasami mechanizm ten zawodzi, a nagromadzenie woskowiny może prowadzić do pojawienia się objawów, takich jak ból, świąd, szum uszny lub upośledzenie słuchu. Należy pamiętać, że woskowina nie zawsze wymaga usunięcia przez laryngologa. Jest kilka metod, które mogą nas wspomóc by usunąć nadmiar woskowiny. Ważne jest by robić to w sposób umiejętny i przy pomocy specyfików do tego przeznaczonych. Nigdy nie usuwaj woskowiny za pomocą patyczków do uszu. Jest to bardzo niebezpieczne i takie postępowanie może doprowadzić do przetransportowania czopa woskowinowego głębiej aparatu słuchowego i tylko utrudnić jej wydostanie. Ponadto twardy czop woskowiny czy sam patyczek może doprowadzić do perforacji błony bębenkowej. Konsekwencją tego może być przejściowe zaburzenia słuchu poprzedzony silnym bólem podczas uszkodzenia błony bębenkowej.
Co predysponuje do zalegania nadmiaru woskowiny?
- Brak prawidłowej higieny
- Używanie patyczków usznych
- Wiek (osoby starsze szczególnie jeśli noszą aparaty słuchowe, dzieci szczególnie małe)
Jakie są sposoby usuwania woskowiny?
W zależności od konsystencji, ilości a także lokalizacji woskowiny stosuje się różne metody do usuwania jej nadmiaru. Czop woskowinowy w przewodzie słuchowym zewnętrznym jest bardzo częstym problemem dotyczącym dzieci i dorosłych. W przypadku konieczności usunięcia woskowiny zatykającej przewód słuchowy stosuje się środki rozpuszczające i rozmiękczające woskowinę w postaci kropli czy sprayu, płukanie ucha wodą, usuwanie haczykiem usznym lub kleszczykami, aspirację pod kontrolą wzroku lub z użyciem mikroskopu operacyjnego. Szczególnie wygodne dla pacjenta są środki w postaci sprayu, które ułatwiają zaaspirowanie substancji do ucha, tak, aby większość czopa woskowinowego miała kontakt ze składnikami sprayu. Spray szybko rozpuszcza poszczególne warstwy woskowiny, co umożliwia przenikanie do wnętrza czopu i rozpuszczenie go w całości. W niektórych sytuacjach konieczne jest usunięcie woskowiny w gabinecie laryngologa. Konieczne jest to zazwyczaj wtedy, kiedy czop ma zbitą, twardą konsystencję. Laryngolog może posłużyć się narzędziem- haczykiem lub kleszczykami usznymi, dzięki, któremu będzie oczyszczał przewód słuchowy. Inną dość powszechną metodą jest płukanie ucha, lekko ciepłą wodą pod niewielkim ciśnieniem. Jest to bardzo skuteczna metoda, która umożliwia na bardzo dokładne usunięcie woskowiny, a pacjent bardzo szybko odczuwa ulgę. Czop woskowinowy może być usunięty za pomocą ssaka, którego zadaniem jest zasysanie zalegającej woskowiny. Wówczas lekarz przy użyciu wziernika usznego, wkłada do przewodu słuchowego bardzo cienki ssak, który aspiruje woskowinę. Wszystko odbywa się pod kontrolą wzroku. Należy pamiętać, że wybór metody uzależniony jest rodzaju czopu, budowy aparatu słuchowego oraz dolegliwości towarzyszących.
Jakie preparaty są najskuteczniejsze?
Z zasad chemii wynika, że „podobne rozpuszcza się w podobnym”, dlatego też bardzo skuteczne są preparaty oparte na olejach. Ponieważ duża część woskowiny to tłuszcze, zatem płynne oleje mogą posłużyć poniekąd, jako rozpuszczalnik dla czopa woskowinowego. Jednym z polecanych preparatów jest ‘Fonix higiena uszu’. Preparat ten ma w swoim składzie olej mineralny, który jest składnikiem naturalnym. Łatwa aplikacja spray ‘u umożliwia proste wprowadzenie substancji do przewodu słuchowego.
Kiedy zgłosić się do laryngologa?
W przypadkach, kiedy woskowina powoduje zaburzenia słuchu, ból lub świąd wymaga to konsultacji laryngologicznej. Należy pamiętać, że nie powinno używać się patyczków kosmetycznych do usuwania woskowiny. Grozi to przemieszczeniem woskowiny w głąb przewodu słuchowego a nawet perforację błony bębenkowej.
Powiązane artykuły:
Woskowina. Poznaj jej właściwości >>
Co to jest woskowina, jaką ma funkcję i ile powinno jej być w uchu? >>
Jak skutecznie odetkać zatkane ucho? >>
Piśmiennictwo:
- Ear wax management, Abdomen 2015;44(10):731–734.
- P.S. Roland, T.L. Smith, S.R. Schwartz, Cerumen practice guideline: Cerumen impaction, Otolaryngology-Head and Neck Surgery 2008;139:S1–S21.
- G. Olajide Toye, Cerumen impaction: Challenges and management profile in a rural health facility, Niger Med J. 2015; 56(6): 390–393.
- P.B. Bull, Wykłady z otorynolaryngologii, Via Medica 1999.
- W. Bienias, M. Noweta, K. Tabara, A. Szewczyk, J. Krzysiek, A. Kaszuba, Aktualności w dermatologii pediatrycznej, Przegląd Pediatryczny 1/2016.
Czy wiesz że... Ucho rejestruje fale dźwiękowe o częstotliwości od 20 herców do 20 tysięcy herców.
Czy wiesz że... Twój słuch zależny jest od mikroskopijnych włosków znajdujących się głęboko w uchu. Zmniejszanie się ich liczby wiąże się z pogorszeniem słuchu
Czy wiesz że... Infekcje ucha występują częściej u dzieci z uwagi na rozwój ich systemów immunologicznych oraz różnice w budowie trąbek Eustachiusza względem osób dorosłych
Czy wiesz że... Narząd słuchowy człowieka określany jest jako drugi pod względem złożoności po oku.
Czy wiesz że... Strzemiączko to najmniejsza kość w naszym ciele. Znajduje się w uchu środkowym i jest wielkości połowy ziarnka ryżu (ok. 0,28 cm długości).
Czy wiesz że... Witamina D wpływa na rozwój układu kostnego dlatego ma także wpływ na rozwój słuchu, gdyż decyduje o prawidłowym stanie kosteczek ucha wewnętrznego.
Czy wiesz że... Do aparatu słuchowego człowieka bez przerwy dociera ogromna liczba dźwięków: w ciągu 1 sekundy organizm przyjmuje prawie 120 megabajtów informacji.
Czy wiesz że... Oprócz zdolności rozpoznawania wysokości, natężenia, barwy i czasu trwania dźwięku narząd słuchu człowieka posiada zdolności określania kierunku, z którego pochodzi dźwięk.
Czy wiesz że... Nasze ucho jest zdolne do odróżnienia około 1500 oddzielnych tonów.
Czy wiesz że... Ośrodki słuchowe przetwarzające mowę znajdują się w lewej części kory słuchowej mózgu. Z kolei podczas słuchania muzyki aktywna jest prawa strona kory słuchowej.
Czy wiesz że... Dźwięki, które słyszymy mogą być dla nas przyjemne lub przykre. Różne osoby różnie reagują na ten sam dźwięk. Zależy to od budowy naszych małżowin usznych oraz wieku.
Czy wiesz że... W krajach o najwyższych i średnich dochodach co druga osoba słucha zbyt głośnej muzyki przez słuchawki. Skutkiem tego jest coraz częściej występująca utrata słuchu wśród ludzi młodych.
Czy wiesz że... Narażenie nawet przez krótkie okresy czasu na poziomy ciśnień akustycznych przekraczające 140 dB, pociąga za sobą ryzyko morfologicznego uszkodzenia ucha, zazwyczaj w postaci pęknięcia błony bębenkowej.
Czy wiesz że... O słuchu absolutnym mówimy, gdy człowiek potrafi szybko i bezbłędnie kojarzyć wysokość dźwięku z jego muzyczną nazwą, bez posługiwania się dźwiękiem wzorcowym.
Czy wiesz że... Bogate doświadczenia muzyczne z młodości sprzyjają rozwojowi słuchu absolutnego. W badaniach ankietowych okazało się, że w grupie ponad tysiąca muzyków niemal wszyscy, którzy rozpoczęli naukę muzyki przed szóstym rokiem życia, mieli słuch absolutny, lecz nie posiadał go prawie nikt z tych, którzy rozpoczęli ją po jedenastym roku życia.
Czy wiesz że... W krajach Dalekiego Wschodu słuch absolutny występuje znacznie częściej niż w obszarze kultury europejskiej (ma go ponad połowa studentów chińskich uczelni muzycznych w porównaniu z ok. 10 procentami studentów amerykańskich).
Czy wiesz że... Pierwszym aparatem słuchowym, używanym jako wzmocnienie dźwięków była tuba lub tzw „wąż słuchowy” . Tuby najczęściej wykonane były z drewna, stali lub kości (poroża) jeleni
Czy wiesz że... Nazbyt silne dźwięki mogą być groźne dla słuchu płodu. Istnieją dowody na to, że wśród dzieci narażonych w łonie matki na wysoki poziom hałasu współczynnik trwałej utraty słuchu jest wyższy od normalnego.
Czy wiesz że... Już dwudziestotrzytygodniowe płody reagują na bodźce dźwiękowe. Ograniczony jest jednak zakres częstotliwości, na które reaguje dziecko; tylko tony od średnich do niskich wywołują jakieś reakcje.
Czy wiesz że... W starożytnych Chinach hałas traktowano jako surową karę dla przestępców. Zarządzenie ministra policji Ming Ti z 211 r.p.n.e. głosiło, iż obraza najwyższego będzie karana nieprzerwanym słuchaniem piszczałek, bicia bębnów i krzyków do czasu, aż skazany padnie martwy, „bowiem jest to najbardziej męcząca śmierć, jaką ponieść może człowiek”.
Czy wiesz że... Posiadacze pełnego autentycznego słuchu absolutnego rozpoznają nazwy dźwięków w sposób spontaniczny i z łatwością, ponieważ wszystkie dźwięki są dla nich jakościowo zróżnicowane, podobnie jak kolory w widzeniu barwnym.
Czy wiesz że... Aż 1,1 mld nastolatków oraz ludzi młodych ryzykuje utratę słuchu zarówno z powodu zbyt częstego słuchania głośnej muzyki, jak i narażenia na tzw. smog akustyczny, czyli na otaczające nas wszędzie dźwięki, będące ogromnym obciążeniem dla słuchu i całego organizmu.
Czy wiesz że... Prawie co druga osoba w wieku 12-35 lat może uszkodzić słuch, gdyż zbyt często używa słuchawek połączonych z przenośnymi urządzeniami. Do uszkodzenia słuchu może dojść już po 4 minutach słuchania głośnej muzyki przez odtwarzacz muzyki, gdy nastawiony jest on na maksymalną głośność generując dźwięki o natężeniu ok. 105 dB.
Czy wiesz że... Hałas w środowisku pracy jest jednym z najczęściej występujących czynników szkodliwych i uciążliwych. Zgodnie z danymi Instytutu Medycyny Pracy corocznie odnotowywanych jest ponad 140 nowych przypadków zawodowego uszkodzenia słuchu.
Czy wiesz że... Nie wszystkie stworzenia słyszą za pomocą uszu. Macki, rożki i czułki znajdujące się w okolicach aparatów gębowych owadów, skorupiaków i ślimaków najczęściej spełniają funkcję narządów słuchu.
Czy wiesz że... Rekordzista w kategorii „najlepszy słuch” należy do rzędu motyli. To barciak większy wyczuwający ultradźwięki o częstotliwości 300 kHz. Dzięki odbieraniu wysokich dźwięków motyle komunikują się między sobą, pozostając niesłyszalnymi dla nietoperzy.
Czy wiesz że... Czułość słuchu nie idzie w parze z wielkością uszu – największe uszy w stosunku do reszty ciała ma fenek, zwany też lisem pustynnym, ale służą mu głównie do chłodzenia organizmu.
Czy wiesz że... Węże nie mają uszu, ale nie znaczy to, że są całkiem głuche. Szczątkowy aparat słuchowy znajduje się w ich kości szczękowej. Umożliwia im on słyszenie dźwięków o niskiej częstotliwości. Węże nie mogą jednak korzystać z dźwięku do komunikowania się ze sobą.
Polecany produkt
FONIX HIGIENA USZU
Dla niemowląt powyżej
3 miesiąca życia,
dzieci i dorosłych.